Kobiety w nauce. Co możemy zyskać?

kobiety w nauce. co możemy zyskać

Świat nauki potrzebuje kobiet. O tym, dlaczego badaczki rezygnują z karier naukowych, piszę w tekście: Świat potrzebuje badaczek. Dlaczego tak mało kobiet pracuje naukowo? W naszym wspólnym interesie jest to, by nauka nie była zdominowana przez jedną płeć. Różnorodność, czyli w obecnej sytuacji likwidowanie barier i dyskryminacji kobiet, jest niezbędne dla rozwoju nauki. Dlaczego? Dowiesz się już za chwilę. 

Dyskryminacja, na której wszyscy tracą

Równość płci w nauce ma znaczenie dla naszego zdrowia, rozwoju społeczeństw i korzyści ekonomicznych. Panuje powszechna zgoda, że równość płci sprzyja wzrostowi gospodarczemu. Mamy dowody, głównie z sektorów biznesu i zarządzania, że miejsca pracy, które budują załogę zróżnicowaną pod względem płci, także na tym korzystają. Wzrasta ich produktywność, innowacyjność, decyzyjność, a nawet satysfakcja pracowników. Instytucje takie mają więc większe szanse na osiągnięcie lepszych wyników. Każda organizacja, która nie dba o różnorodność i podejście antydyskryminacyjne, traci na tym – naraża się na pomijanie różnorodnych doświadczeń, punktów widzenia i korzystanie z unikalnych talentów. 

Różnorodność jest jednym z zasobów

W środowiskach korporacyjnych różnorodność płci to bezdyskusyjna zaleta. Pracownicy, którzy lepiej rozumieją zróżnicowaną populację konsumentów, tworzą produkty dostosowane do potrzeb klientów. A to przynosi wymierne zyski. To samo dotyczy nauki, medycyny i globalnego zdrowia. Zróżnicowany zespół badawczy, dzięki włączaniu wielu perspektyw, może opracować bardziej trafne pytania badawcze, na czym skorzysta większa część populacji. W badaniach naukowych widać wyraźnie, że prace zespołów mieszanych etnicznie mają więcej cytowań i wywierają silniejszy wpływ na rozwój nauki. Można więc podejrzewać, że podobnie byłoby w przypadku większego udziału kobiet w badaniach. Dla przykładu recenzowane publikacje z dziedziny ekologii, w których tworzeniu brały udział różnorodne pod względem płci zespoły badawcze, otrzymały o 34% więcej cytowań niż publikacje bardziej homogenicznych zespołów. To sugeruje, że naukowcy ocenili te artykuły jako lepsze jakościowo.

Trzysta tysięcy brakujących doktorantek

Jak można przeczytać na stronie programu L’Oréal Dla Kobiet i Nauki, który ma na celu promowanie osiągnięć naukowych utalentowanych badaczek, „najnowsze statystyki dowodzą, że innowacje i postęp technologiczny stają się coraz droższe i bardziej pracochłonne. Dokonanie tak przełomowych odkryć, jak w przeszłości, wymaga większej liczby naukowców, a wydajność badań spada o połowę co 13 lat. Jeśli chcemy poprawić dorobek naukowy, należałoby podwoić liczbę badaczy co kilkanaście lat. W tej chwili w 14. rozwiniętych i rozwijających się krajach rocznie odnotowuje się 300 tysięcy »brakujących« doktoratów. Badania przeprowadzone przez BCG i Fundację L’Oréal dowodzą, że gdyby kobiety zaczęły zdobywać doktoraty w takim samym tempie, jak mężczyźni, to w ciągu 15–20 lat liczba doktorantów wzrosłaby o 3 miliony, przyczyniając się do znacznego rozwoju wiedzy i umiejętności”.

Jesteś w 25% bananem

Zasady genetyki wyjaśnione dzieciom? To dziecinnie proste!

Ta fantastycznie zilustrowana książka pełna zdumiewających faktów rozrusza Wasze szare komórki, pokazując, jak wszyscy jesteśmy spokrewnieni z każdym żywym stworzeniem na naszej planecie.

Wiedzieliście, że ziarenko ryżu ma więcej genów niż człowiek? I że jesteśmy spokrewnieni z żonkilami, psami, a nawet… żukami gnojowymi? Na szczęście nawet jeśli jesteś w 99,9% szympansem, to nadal pozostajesz w 100% SOBĄ!

Przepiękna książka w nurcie STEAM dla nowego pokolenia naukowców!

jeste w 25 bananem

Walka ze stereotypami

Przed nami coraz więcej wyzwań związanych ze zmieniającym się światem, globalnym ociepleniem i zmianami klimatycznymi, pandemią. Nie możemy sobie jako ludzkość pozwolić na utratę potencjału badawczego kobiet

Na temat tego, co można zrobić, aby poprawić tę sytuację, powstają całe opracowania naukowe. Chciałam jednak zwrócić uwagę na to, co leży u podstaw problemu. Są to stereotypy, które wynosimy z domów. Jak donosi Fundacja L’Oréal: „Mimo zachodzących zmian społecznych i rosnącej roli kobiet w środowisku naukowym, w dalszym ciągu również stereotypy dotyczące postrzegania ich przez społeczeństwo są silne. W opinii ⅔ Polaków sukces w nauce nie zależy od płci. 37% badanych uważa jednak, że to mężczyźni lepiej pasują do tego zawodu. Naukowca-kobietę wskazało jedynie 13% ankietowanych. Dodatkowo w społeczeństwie panuje podział na dziedziny typowo męskie i żeńskie. Kobiety postrzegane są jako predysponowane do kariery w kulturze i sztuce (58%), sprawach społecznych, organizacjach pozarządowych i wolontariacie (57%) oraz językach obcych (41%)”. 

Przyszłość naszych dzieci

Przed nami, rodzicami, stoi bardzo ważne zadanie: pokazanie naszym dzieciom, że zdobywanie wiedzy, rozwój naukowy, odkrywanie i poznawanie świata nie są zarezerwowane jedynie dla mężczyzn. A podziały na to, co chłopięce i dziewczęce, widać już nawet na bardzo wczesnym etapie życia, chociażby w zabawkach. Dla chłopców zestawy małych odkrywców, dla dziewczynek minikuchnie, dla chłopców lego kosmos, dla dziewczynek lego centrum handlowe, dla chłopców łazik marsjański do złożenia, dla dziewczynek zestaw do robienia makijażu. Na szczęście rynek produktów i zajęć dla dzieci przechodzi zmianę – w odpowiedzi na rosnącą świadomość nas, rodziców. To my pokazujemy naszym dzieciom świat. Nasze postawy wpływają na to, jakim miejscem stanie się on dla przyszłych pokoleń. Bądźmy więc uważni i wyczuleni na przejawy dyskryminacji, nawet jeśli mają formę niewinnych żarcików na temat „chłopczyc”, bo już one potrafią podciąć kobietom skrzydła. To od nas w dużej mierze zależy, czy dziewczynki uwierzą w to, że mogą dokonać wielkich rzeczy. 

Źródła:
Kobiety w świecie nauki, reż. Ian Cheney, Sharon Shattuck
Celebrating women in science, „Nature Cell Biology” 2018, vol. 20: 993;  [dostępne na:] https://doi.org/10.1038/s41556-018-0190-4.
Etienne-Manneville S., Having it all, a scientific career and a family, „Nature Cell Biology” 2018, vol. 20: 1001; [dostępne na:] https://doi.org/10.1038/s41556-018-0160-x.
Shannon G., Jansen M., Williams K., Cáceres C., Motta A., Odhiambo A., Eleveld A., Mannell J., Gender equality in science, medicine, and global health: where are we at and why does it matter?, „Lancet” 2019, vol. 393: 560–69.
Rojek-Socha P., Szypulska: Molestowanie seksualne na uczelniach nadal tematem tabu, Prawo.pl, 6.07.2020; [dostępne na:] https://www.prawo.pl/student/molestowanie-na-uczelniach-opinia-agata-szypulska-prawniczka-z,501269.html
Gender and science, UNESCO.org; [dostępne na:] http://www.unesco.org/new/en/natural-sciences/priority-areas/gender-and-science
UNESCO research shows women career scientists still face gender bias, UNESCO.org, 10.02.2021; [dostępne na:] https://en.unesco.org/news/unesco-research-shows-women-career-scientists-still-face-gender-bias .
Full and equal access and participation for women and girls in science, UN.org; [dostępne na:] https://www.un.org/en/observances/women-and-girls-in-science-day
O programie L’Oréal Dla Kobiet i Nauki: https://lorealdlakobietinauki.pl

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *