Coraz więcej par miewa problemy z zajściem w ciążę. Jest bardzo wiele przyczyn tego stanu. Niektóre są niezależne od nas i wynikają z problemów natury medycznej, ale są też czynniki, na które mamy wpływ. Często winne są stres, szybkie tempo życia oraz nieświadome zaniedbania w obszarze zdrowia, które mogą skutkować obniżeniem płodności.
Zerowy trymestr?
Niekiedy mówi się o tzw. zerowym trymestrze, czyli okresie przed poczęciem. Ten czas, często lekceważony, szczególnie w początkowym etapie starań o ciążę, ma jednak wpływ na jakość materiału genetycznego, jaki rodzice przekażą dziecku. Warto pamiętać, że nie tylko zdrowie kobiety ma znaczenie, liczy się też stan zdrowia mężczyzny.
Zerowy trymestr ciąży to dobry czas, aby zadbać o prawidłowe nawodnienie, odżywienie i balans między pracą, treningiem i odpoczynkiem. Troska o zdrowy tryb życia przekłada się na wyregulowanie poziomu hormonów w czasie cyklu miesięcznego, ale nie tylko. Możemy wpłynąć również na stan materiału genetycznego. Doskonałym przykładem jest zadbanie o właściwy poziom kwasu foliowego, który wpływa na rozwój układu nerwowego na etapie, gdy zazwyczaj jeszcze nie wiemy o zajściu w ciążę. Suplementacja jest zalecana wszystkim kobietom w wieku rozrodczym, a w okresie starań warto, aby kwas foliowy suplementował również partner.
Zadbaj o odżywanie
Występowanie ewentualnych wad rozwojowych i poronień często wiąże się z zaburzeniami metabolicznymi i niedoborami składników odżywczych – nie tylko u kobiety, ale też u mężczyzny. Jak to możliwe, skoro większość z nas ma dostęp do żywności bez ograniczeń? Cóż, jej jakość nieraz pozostawia wiele do życzenia. W praktyce nawet jedząc dużo, także ponad zapotrzebowanie kaloryczne, możemy mieć niedobory witamin i składników mineralnych. Wiąże się z tym problem nadwagi i otyłości, który może przekładać się na zaburzenia wewnątrzmacicznego rozwoju płodu. Druga skrajność to wynik kultu pięknego ciała: obciążające i zbyt intensywne programy treningowe oraz restrykcje dietetyczne, np. stosowanie diet eliminacyjnych. Dążenie do szczupłej sylwetki bez poszanowania dla zdrowia zwłaszcza u młodych kobiet w wieku reprodukcyjnym zaburza prawidłową gospodarkę lipidową i hormonalną oraz prowadzi do niedoborów żywieniowych.
Jakość żywienia to jedno, ale nawet gdy mamy dobre nawyki żywieniowe, często zapominamy o wodzie. Tymczasem według danych The National Food Consumption Surveys znaczny odsetek populacji ludzkiej znajduje się w stanie przewlekłego odwodnienia. Zawartość wody w diecie przeciętnego człowieka wynosi średnio 2 litry. Według obecnego stanu wiedzy to o 0,5–1 litra za mało.
Dobry start dla dziecka to dbanie o zrównoważone podejście do naszego ciała i jego zdrowia.
Poród rządzi się swoimi prawami, ale są w nim rzeczy, na które możesz mieć wpływ. Autorska metoda Błękitnego Porodu pomoże ci urodzić w poczuciu bezpieczeństwa i wiary we własne siły, niezależnie od okoliczności.
Zadbaj o relaks
Zdrowie fizyczne bezpośrednio wiąże się z dobrostanem psychicznym. Kiedyś mawiano: w zdrowym ciele zdrowy duch; dzisiaj wiemy, że ta zależność działa także w drugą stronę. Czynnik psychiczny, który niezwykle mocno wpływa na nasze zdrowie, to stres. Normalna reakcja organizmu w sytuacji zagrożenia to reakcja „walcz lub uciekaj”. W krótkotrwałym epizodzie stresowym ten mechanizm nie wyrządza nam wielkiej krzywdy. W stresie nasze organizmy wydzielają kortyzol, hormon, który powoduje mobilizację do działania, hamuje reakcje zapalne, wpływa na podwyższenie poziomu glukozy i zatrzymanie soli w organizmie. Jednak to, co służyło naszym przodkom, pomagając im w unikaniu realnych zagrożeń, dla nas okazuje się zabójcze.
Jak stres wpływa na twoje ciało?
- Organizm w stanie podwyższonej gotowości potrzebuje dużo glukozy, a pod wpływem kortyzolu pozyskuje ją m.in. z białek budujących nasze mięśnie. Spada objętość tkanki mięśniowej, a wraz z nią siła i wytrzymałość.
- Podwyższony poziom glukozy we krwi prowadzi do zwiększonej produkcji insuliny. Jednak gdy często jest jej zbyt dużo, z czasem tkanki stają się na nią coraz mniej wrażliwe. Insulinooporność i cukrzyca typu II mogą być skutkami przewlekłego stresu.
- Mięśnie są w stanie zwiększonego pobudzenia, by umożliwić walkę lub ucieczkę. Dla zwiększenia ich pobudliwości konieczne jest zwiększenie dostępności wapnia. W długotrwałym stresie wapń stale jest pozyskiwany z kości, a to sprzyja ich demineralizacji.
- Nadmiar kortyzolu wpływa na przewlekłe zwężenie naczyń krwionośnych i przyspiesza rytm serca. To przyczynia się do powstawania nadciśnienia tętniczego oraz napadowej tachykardii.
- Zwężenie naczyń krwionośnych powoduje gorsze ukrwienie, dotlenienie i odżywienie tkanek. Pogarsza się więc jakość pracy poszczególnych organów.
- Kortyzol osłabia naturalne reakcje układu odpornościowego. Mechanizm immunosupresji sprawia, że w sytuacji nagłego zagrożenia życia organizm nie traci sił na walkę z katarem. Przedłużone działanie kortyzolu osłabia reakcje układu immunologicznego w ogóle, stwarzając ryzyko nadmiernej podatności na infekcje.
- Kortyzol wpływa na zwiększone zatrzymywanie sodu w tkankach. Sód powoduje magazynowanie wody, a to z kolei sprzyja obrzękom.
- Kortyzol zaburza działanie testosteronu, męskiego hormonu, który warunkuje prawidłowe procesy spermatogenezy oraz odpowiada za libido. Na dodatek te zaburzenia zwiększają ryzyko chorób sercowo-naczyniowych, otyłości, nadciśnienia, zaburzeń funkcji nerek i osteoporozy.
Przedłużający się stres nie sprzyja ciąży, zarówno jeśli chodzi o organizm kobiety, jak i mężczyzny. Niestety, często sami nieświadomie pobudzamy wydzielanie dużych porcji kortyzolu. Zbyt krótki czas snu, niedostateczna ilość ruchu, bagatelizowanie infekcji wirusowych, nadmiar kofeiny w diecie – to wszystko sprawia, że organizm nie radzi sobie z usuwaniem skutków stresu.
Stres pogarsza naszą odporność, niszczy tkanki i obniża płodność.
Jak walczyć ze skutkami stresu i zbyt dużej ilości kortyzolu? Zwiększyć poziom dopaminy i serotoniny, popularnie zwanych hormonami szczęścia. Można to zrobić przez:
- naukę strategii radzenia sobie ze stresem (psychoterapia, trening autogenny Schultza, ćwiczenia relaksacyjne Jacobsona, systemy ćwiczeń oparte na elementach jogi, pilatesu oraz treningu oddechu);
- uprawianie aktywności fizycznej, która sprawia nam przyjemność (ćwiczenia fizyczne podnoszą poziom neuroprzekaźników, m.in. serotoniny i dopaminy);
- masaże, terapię manualną w celu rozluźnienia mięśni.
Przygotowanie do ciąży w gabinecie fizjoterapeuty
Kolejną istotną kwestią jest przygotowanie fizyczne, które skupia się na organizmie kobiety. Warto przed planowanym poczęciem zrównoważyć pracę mięśni i powięzi ciała w obrębie miednicy, klatki piersiowej, brzucha.
Zdarza się, że pacjentki w moim gabinecie dopiero podczas badania uświadamiają sobie, że mają cały szereg objawów głębszego problemu. Z czym warto się zgłosić do fizjoterapeuty? Bolesne współżycie, nietrzymanie moczu, gazy pochwowe, obniżenia narządów rodnych (w wyniku zbyt intensywnego uprawiania sportów siłowych), ból w obrębie miednicy, kości krzyżowej i ogonowej, bóle odcinka lędźwiowego, zaburzenia oddechu, przewlekłe bóle brzucha, zaburzenia pracy narządów wewnętrznych. To tylko wybrane dolegliwości, które z punktu widzenia fizjoterapeuty uroginekologicznego powinny być skonsultowane, jeśli planujemy poczęcie.
Przygotowanie do ciąży w zerowym trymestrze polega na korzystaniu z indywidualnie dobranych technik bazujących m.in. na terapii czaszkowo-krzyżowej. Pracujemy wówczas z kośćmi czaszki, oponami mózgowo-rdzeniowymi i kością krzyżową, ale także z przeponami w ciele. Większość z nas przeponę kojarzy wyłącznie z przeponą oddechową, która znajduje się pod żebrami i umożliwia oddychanie. Fizjoterapia wyróżnia kilka innych przepon, np. namiot móżdzku, kość gnykową, górny otwór klatki piersiowej, przeponę dna miednicy.
W terapii zerowego trymestru, czyli u kobiety, która przygotowuje się do poczęcia, m.in. normalizuje się obszar przepon i harmonizuje ich pracę. To działanie przekłada się na prawidłowe funkcjonowanie organizmu, obniża patologiczne napięcie mięśniowe, usprawnia pracę narządów wewnętrznych, ale również łagodzi rozmaite dolegliwości, w tym bezsenność, migrenowe bóle głowy, napadowe zaburzenia rytmu serca mające podłoże stresowe, refluks.
Najistotniejszym elementem terapii czaszkowo-krzyżowej jest przywracanie prawidłowego przepływu płynu mózgowo-rdzeniowego, zachowanie zbalansowanej ruchomości kości czaszki w szwach oraz prawidłowej ruchomości kości krzyżowej. Płyn mózgowo-rdzeniowy jest cieczą, która wypełnia przestrzeń podpajęczynówkową naszego centralnego układu nerwowego. Jego zadaniem jest przepłukiwanie ośrodkowego układu nerwowego. W ten sposób mózg i rdzeń kręgowy pozbywają się zbędnych produktów przemiany materii. Płyn mózgowo-rdzeniowy wyrównuje też ciśnienie wewnątrz czaszki. To od jego krążenia zależy krążenie limfy w ciele, ale też poziom hormonów takich jak estrogeny. Dlaczego to ważne? Bo estrogeny odpowiadają za regulację cyklu miesiączkowego oraz odpowiednią gospodarkę lipidową w organizmie, co przekłada się na poziom cholesterolu, procesy zapalne i ilość tkanki tłuszczowej.
Postaw siebie na pierwszym miejscu
Dbanie o siebie współcześnie może się jawić jako walka z codziennością. Doba ma 24 godziny i musimy w nich zmieścić ogromnie dużo. Mimo wszystko okres przed poczęciem i sama ciąża są wyjątkowe. Dobra forma wpływa nie tylko na powodzenie misji „zajść w ciążę”, ale też długofalowo na zdrowie wszystkich uczestników tej misji. Warto więc podejść do tego czasu świadomie i postarać się tak zaaranżować codzienne zajęcia, by dbanie o siebie i swoje potrzeby znalazło się na pierwszym miejscu. Ten balans, który wypracujemy, a także świadomość swoich potrzeb bardzo się przydają, gdy ciąża staje się faktem, a także w czasie porodu i wtedy, gdy na świecie pojawi się efekt naszych starań. Z punktu widzenia fizjoterapeuty uroginekologicznego u podstaw zdrowia w ciąży stoi przygotowanie w zerowym trymestrze.
Dodaj komentarz